Pre-pack afgewezen door Europees hof van Justitie

De rechten van werknemers worden beschermd bij een overgang van een (deel van een) onderneming: alle rechten en plichten uit de arbeidsovereenkomst gaan van rechtswege over wanneer een onderneming of een deel er van overgedragen wordt door een activa-transactie. Dit geldt (in Nederland) niet in faillissement.

Enkele jaren geleden kwam de pre-pack in zwang en de meeste rechtbanken werkten daar aan mee. Rechtbanken wezen een beoogd rechter-commissaris en een beoogd  curator aan die “meekeken”  bij de voorbereidingen door de verkoper en koper  van een deel van een onderneming. De overname wordt voor faillissement geheel voorbereid; de beoogd curator en rechter-commissaris hebben voor faillissementsdatum informeel ingestemd. Op de faillissementsdatum  treden rechter-commissaris en curator pas formeel in functie en waren volledig op de hoogte en konden direct formele goedkeuring aan de overname geven.

De wet kent de mogelijkheid tot het aanstellen van een “beoogd” rechter-commissaris of curator echter niet.  Inmiddels is dit wel in het Wetsvoorstel  continuïteit ondernemingen opgenomen.

Een overname werd op die manier na faillissementsdatum vliegensvlug geregeld hetgeen in sommige gevallen noodzakelijk is om een gezond deel van een onderneming te kunnen redden, dan wel om veel problemen voor klanten te voorkomen. (De uitspraak betrof kinderopvang. Indien een dergelijk bedrijf door faillissement opeens stil ligt, komen veel ouders in de problemen.)
Een dergelijke overname vond doorgaans plaats met slechts een deel van de werknemers. De werknemers die bij de nieuwe onderneming in dienst kwamen moeten dan vaak genoegen nemen met mindere arbeidsvoorwaarden.

De bescherming van de rechten van werknemers bij overgang van een onderneming is gebaseerd op een Europese richtlijn, die de mogelijkheid geeft aan de nationale wetgevers om een uitzondering te maken voor faillissementen “of gelijksoortige  procedures met het oog op de liquidatie van het vermogen van de vervreemder onder toezicht van een bevoegde overheidsinstantie (die een door een overheidsinstantie gemachtigde curator mag zijn)”.

Het hof oordeelt op 2 gronden dat de wet overgang ondernemingen van toepassing is bij een pre-pack:

1. Er is geen wettelijke regeling. Er is dus geen bevoegde overheidsinstantie die toezicht houdt. Dit bezwaar zou opgeheven worden door de inwerkingtreding van de Wet continuïteit ondernemingen.
2. Het hoofddoel van een pre-pack is niet de liquidatie van het vermogen, maar juist voortzetting van (een deel van) een onderneming. Zoals de titel al aangeeft, komt het wetsvoorstel  Wet continuïteit ondernemingen aan dat bezwaar niet tegemoet.

De volgende blog zal gaan over de gevolgen van de uitspraak voor de pre-packs die de laatste jaren hebben plaatsgevonden.

Voor nadere informatie:
Gerritse Poelman advocaten
Mr M.P. Poelman, specialist arbeidsrecht
poelman@westpointadvocaten.nl