Nieuwe wettelijke regeling voor draagmoederschap in Nederland

Van draagmoederschap is sprake als een vrouw (de draagmoeder) een kind draagt met de intentie om dat kind direct na de geboorte af te staan aan een ander, te weten de wensouder(s). Al voor de conceptie spreken de betrokken partijen met elkaar af dat het de bedoeling is om familierechtelijke betrekkingen tot stand te brengen tussen het kind en de wensouders.

Op dit moment is er nog geen wettelijke regeling in Nederland voor draagmoederschap. Als de draagmoeder er na de geboorte nog hetzelfde over denkt, kan het kind na de geboorte bij de wensouders gaan wonen. Dat is vrij gemakkelijk als een van de wensouders de biologische ouder is van het kind. Voor de situatie dat dit niet het geval is, is dat lastiger. Dan moet er toestemming komen van de Raad voor de Kinderbescherming. Onderzocht zal dan worden of het in het belang van het kind is om in het gezin van de wensouders te gaan wonen.

Zodra de nieuwe wet in werking is getreden, kan de rechter al voor de conceptie bepalen dat de wensouders direct vanaf de geboorte de juridische ouders zijn van het kind. Voor de wensouders is dat uiteraard een veel prettigere situatie, aangezien het dan niet meer zo is dat de vrouw die het kind baart de juridische moeder is met alle bijbehorende onzekerheden van dien. Niet alleen de wensouders, maar ook de draagmoeder loopt op dit moment overigens risico. Immers, zij loopt het risico dat de wensouders zich terugtrekken, waarna zij achterblijft met een niet door haar gewenst kind.

Op basis van de huidige wet- en regelgeving is dus niet altijd op voorhand duidelijk (niet voor het kind, maar ook niet voor de draagmoeder en de wensouders) wie uiteindelijk de ouders van het kind zullen zijn. Vaak wordt dit pas duidelijk lang na de geboorte. Daar zal de nieuwe wetgeving verandering in brengen, hetgeen uiteraard bijdraagt aan de rechtszekerheid. Zeker ook voor het kind. Er komt bijvoorbeeld een register, waarin alle informatie over het draagmoederschapstraject is vastgelegd. Voor het kind zal er daardoor, indien gewenst, afstammingsinformatie beschikbaar zijn. Overigens wordt in dat register ook vastgelegd hoeveel de wensouders maximaal aan de draagmoeder mogen betalen. Dit maximum is uiteraard bedoeld om zoveel mogelijk te voorkomen dat een draagmoeder slachtoffer wordt van uitbuiting.

Met het wetsvoorstel Wet kind, draagmoeder en afstamming worden de risico’s zoveel als mogelijk beperkt. Een en ander zodat meteen vanaf de geboorte voor alle betrokken partijen vast zal staan wie de ouders van het kind zullen zijn, wie het kind zal verzorgen en welke nationaliteit en naam het kind zal dragen. Kortom: een forse verbetering ten opzichte van de huidige situatie.

Voor meer informatie kunt u terecht bij mevrouw mr A.M.C.J. Dekkers-de Jong (dekkers@westpointadvocaten.nl)